De afgelopen jaren hebben laten zien hoe mondiale technologische platforms een steeds grotere invloed uitoefenen op de vorming van de publieke opinie en toegang tot informatie. Massale blokkering van content zonder voorafgaande kennisgeving, ondoorzichtige en mogelijk politiek gemotiveerde wijzigingen in algoritmen voor contentverificatie, samen met discriminerende praktijken gericht op specifieke gebruikersgroepen, vormen aanzienlijke risico's voor de vrijheid van meningsuiting en democratische waarden in het digitale tijdperk. Deze uitdagingen zijn vooral acuut in Europa in de context van huidige conflicten en geopolitieke uitdagingen.
Het European Centre for Global Challenges (ECGC) kondigt de oprichting aan van een speciale werkgroep om systematisch onderzoek te doen naar de invloed van grote technologische platforms op de vorming van de publieke opinie en hun rol in mondiale politieke processen. Bijzondere aandacht zal worden besteed aan content moderatie praktijken op platforms zoals Google, Meta en X, en hun impact op de dekking van kritisch belangrijke onderwerpen - van militaire conflicten tot bescherming van burgerrechten. De Europese context en zijn specifieke kenmerken zullen de prioritaire focus van het onderzoek vormen.
Het Russische Anti-Oorlogscomité zal als belangrijke partner optreden in dit streven, na het succesvol ontwikkelen van praktijken ter bescherming van de rechten van vluchtelingen en dissidenten, en kondigt hierbij de uitbreiding aan van zijn mensenrechtenactiviteiten naar het gebied van digitale rechten en vrijheden. Tijdens het onderzoek zal het Comité zich inzetten voor specifieke geïdentificeerde gevallen van schending van gebruikersrechten en streven naar oplossingen. Het onderzoek zal worden uitgevoerd met volledige financiële onafhankelijkheid van zowel de bestudeerde platforms als partnerorganisaties, wat de objectiviteit en onpartijdigheid van conclusies waarborgt. Desalniettemin streeft de groep ernaar een constructieve dialoog te onderhouden met technologische platforms gedurende het proces. Verwacht wordt dat verschillende andere publieke en academische organisaties zich bij het onderzoek zullen aansluiten, wat later zal worden aangekondigd. De werkgroep van het Centrum zal worden geleid door Demian Kudryavtsev, medeoprichter van verschillende Russische en internationale internet- en mediabedrijven.
De bevindingen van de groep zullen worden gepubliceerd en, naar wij vertrouwen, zullen dienen als basis voor het ontwikkelen van aanbevelingen over het waarborgen van evenwicht tussen vrijheid van meningsuiting en de verantwoordelijkheid van technologische platforms. Bovendien moet dit werk in zijn huidige hoedanigheid bijdragen aan de bescherming van specifieke rechten en belangen van gebruikers die te maken hebben gehad met ongerechtvaardigde beperkingen.
Het ECGC is een recent opgericht onafhankelijk onderzoeksinstituut gericht op het stimuleren van internationale expertdialoog over dringende kwesties zoals veiligheid en interculturele communicatie. Het Centrum functioneert als een onafhankelijke expertgemeenschap, vrij van enige politieke of ideologische binding, en streeft ernaar autoritaire en populistische tendensen in het hedendaagse publieke discours tegen te gaan, waarbij het pleit voor het primaat van vrije uitwisseling van ideeën en onderzoek in de sociale wetenschappen ondersteunt.
Het Russische Anti-Oorlogscomité is een publieke organisatie opgericht door een groep Russische publieke figuren in ballingschap om zich te verzetten tegen de autoriteiten en de Russische invasie van Oekraïne in 2022. Via haar 'Ark'-project helpt het comité bij het coördineren van middelen voor emigranten die Rusland verlaten als gevolg van de oorlog.